VLADIKA DANILO

 

Turci su pokorili Crnu Goru krajem XV veka. Od kraja XVII veka počeo je, međutim, u Crnoj Gori, pod upravom crnogorskih vladika, sistematski rad na emancipaciji od turske vlasti. U početku su se Crnogorci u tome radu oslanjali na Mletačku Republiku, koja je zbog svojih teritorija u primorju, bila gotovo stalno u sukobu sa Turskom, a uskoro posle toga, od početka XVIII veka, počeli su Crnogorci upirati oči u Rusiju, proglasili je za svoga pokrovitelja, i tražili od nje stalno u borbi protiv Turaka, a i inače, moralne, a još više materijalne pomoći i potpore. Smišljen i sistematski rad na emancipaciji Crne Gore od Turske počeo je za vreme velikih ratova na Balkanu, u pretposlednjoj i poslednjoj desetini XVII veka, vladika V i s a r i j o n. Ali, rad u tome pravcu, i spolja i u samoj zemlji, neobično energično i vešto razvio je vladika Danilo, koji se može smatrati za prvog vladara obnovljene srpske države u Crnoj Gori.Danilo je bio darovit, energičan, okretan, dobar organizator. Vešto lavirajući među Turskom i Mlečićima, on je utvrđivao svoju vlast u zemlji, radio da izmiri i grupiše zavađena bratstva i plemena, hvatao je veze i sa Austrijom i sa Rusijom i sa pravoslavnim stanovništvom u Turskoj, a ceo taj rad imao je jedan cilj: da se emancipuje i oslobodi od Turaka. U ostvarenju toga cilja on je, naravno, gledao i svoju ličnu korist, i često je nije delio od opšte. Danilo je video da je nemoguće postići oslobođenje dogod se Turci u samoj Crnoj Gori oslanjaju na poturčenjake, čiji se broj u to doba bio znatno umnožio. Zbog toga je on pregao da istrebi poturice u Crnoj Gori. To mu je, posle velikog truda i napora, i pošlo za rukom, i to unutrašnje oslobođenje Crne Gore bilo je preteča i spoljnog osobođenja u borbi za unutrašnju slobodu i u borbi, vođenoj u savezu sa Rusijom protiv Turske, Crnogorci su dobili samopouzdanja, i svest o slobodi hvatala je sve više korena. Rusija je, istina, pri sklapanju mira sa Turcima, ostavila Crnu Goru, te su Turci udarili na Crnu Goru i pregazili je; ali, više nisu mogli da je održe u pokornosti. Trebalo je, istina, da prođe još mnogo vremena i da se prolije još mnogo krvi, dok je Crna Gora, i faktički i formalno, došla do svoje slobode; ali, sigurne osnove za rad u tome pravcu položio je svojim smišljenim, veštim i energičnim radom, i u spoljnoj i u unutrašnjoj politici, vladika Danilo.

povratak na vrh stranice